قدم آخر؛ ارتباط با امام زمان علیه السلام کاش که همسایه‌­ی او می‌شدیم…!

ارتباط با امام زمان یکی از مهم ترین کار های هر مسلمانی است در انتهای مقاله آرامش به این جا رسیدیم که چگونه با امام زمان علیه السلام ارتباط برقرارکنیم

دیشب که بارون اومد؛ از جای شکسته‌­ی پنجره، سوز سرما اومد تو و تا صبح، پای جفتمون یخ کرد. این رفیق ما بچه کوهستانه و زیاد براش مهم نیست اما من که بچه کویر و گرمام، حسابی سردم شد و لرز زدم. همین شد که از صبح تا حالا، یه ریز عطسه می کنم و حس می کنم توی سرم سُرب ریختن. عین کوه سنگین شده و همه­ی عضله هام درد می کنن. تو این اوضاع، همینم کم بود… اینکه مریض بشم و بیفتم روی دستِ… روی دستِ… هیچ کس؛ روی دستِ خودم. اینجا هیچ کس پیدا نمی شه که بیاد سراغم و بهم برسه… اگه هم پیدا بشه، خودش هزار جور دردسر داره و شرایطش درست مثل خودمه.

نه اینکه اینجا هوا سرد باشه ها… نه!… یعنی سرده اما نه بیشتر از جاهای دیگه. هر شب که تلویزیون، اخبار هواشناسی رو پخش می کنه؛ می بینم که باز اینجا از بعضی شهرا گرمتره اما نمی دونم چرا هر شب، تا دوتا پتوی زُمُخت نکشم روم، خوابم نمی بره. شاید به خاطر غربت باشه. خُب خوابگاهه دیگه؛ به قول نگهبان دمِ در: خونه خاله که نیست. سرده، تنهایی داره، حال و هوای خونه رو زنده می کنه… خلاصه هزار جور فرق با خونه خود آدم داره… اونجا کجا و اینجا کجا؟!… نه غذای خوش پخت مادر پیدا می شه و نه کسی پیدا می شه لی­لی به لالات بذاره و حوصله گریه های غریبیت رو داشته باشه. مثلاً دانشجو شدیم که مصمَّم بشیم و راه و چاه زندگی رو درست یاد بگیریم!… با این شروع سخت و دلتنگی شهرستان؟!… گمون نکنم تا ترم آخر رو دووم بیارم. غریبی، از پا درم می آره؛ می گم غریبی و بی کسی هم بد دردیه ها!… ما اینجا هشتاد نفریم که هر کس از یه شهرِ همین مملکت اومده… اما باز حس می‌کنیم غریبیم…

راستی! شما با تنهایی چی کار می کنی آقای عزیز؟!(۵۰)

چگونه با امام زمان(سلام خدا بر ایشان) ارتباط برقرار کنیم…؟!

ارتباط با امام مهربان، نه‌تنها حیات عقل را تأمین می‌کند، بلکه نقایص بشر را نیز کامل می‌کند. آنچه برای همه­مان ضروری و مهم است، ایجاد و حفظ ارتباط روحی و معنوی با امام عصر(سلام خدا بر ایشان) است که در پرتو رعایت ادب حضور و ارتباط با آن حضرت ادامه پیدا خواهد کرد. انجام دادن مستحبات و اعمال صالح به نیابت از آن حضرت و اهدای ثواب آن به اهل‌بیت عصمت و طهارت(سلام خدا بر ایشان) از بهترین راه‌هایی است که می‌تواند ارتباط انسان با آن وجود مبارک را تأمین کند. از دیگر آداب حسنه در ارتباط با امام زمان(سلام خدا بر ایشان)، ادب برخاستن به احترام نام مبارک ایشان است که در میان شیفتگان و پیروان خاندان عصمت(سلام خدا بر ایشان) سنتی دیرپاست.

تقوا چیست؟

تقوا به معنای ترس از پروردگار و نگهداری نفس است یعنی اطاعت کامل از خداوند و فرمان‌برداری از دستورات او که خلاصه‌اش انجام واجبات و ترک محرمات می‌شود، البتّه تقوا مراتبی دارد و اگر این نردبان را آدمی تا آخرین پله‌اش طی کند به سعادت بزرگی دست خواهد یافت که درنهایت به‌جایی می‌رسد که خداوند متعال می‌فرماید: ای بنده من اطاعتم کن تو را مثل خودم قرار می‌دهم. من زنده هستم و نمی‌میرم، تو را هم زنده قرار می‌دهم و نمی‌میری و من بی‌نیاز هستم و محتاج نمی‌شوم، تو را هم بی‌نیاز قرار می‌دهم که محتاج نمی‌شوی. من هر چه را اراده کنم تحقق پیدا می‌کند، تو را هم به صورتی قرار می‌دهم که هر چه را بخواهی تحقق پیدا می‌کند.(۵۱)

برای رسیدن به این مرحله، علاوه بر انجام واجبات و ترک محرمات تا حد امکان باید مستحبات را هم انجام دهد و از شبهات و مکروهات هم دوری کند.

تقوا سبب نورانیت و قرب به حضرت ولی‌عصر(سلام خدا بر ایشان) و اتصال روحی با آن حضرت می‌شود. در توقیع شریف امام زمان(سلام خدا بر ایشان) به شیخ مفید،‌‌امام می‌فرمایند: «…پس هر فردی از شما عمل کند به آن چیزی که به‌وسیله آن به محبت ما نزدیک می‌شود و دوری کند از آن چیزهایی که به‌وسیله آن به‌اکراه و خشم ما نزدیک می‌شود. پس به‌درستی که امر ظهور ما یک‌دفعه و ناگهانی است، در وقتی‌که توبه برای فرد، نفعی ندارد و نجات نمی‌دهد او را از عقاب ما، پشیمانی بر رفتارهای ناپسند. خداوند شمارا با الهامات غیبی خود ارشاد و توفیقات خویش را در سایه رحمتش نصیب شما فرماید.»

پس آن‌چنان‌که از کلمات گهربار آن وجود مقدس دانسته می‌شود، تنها چیزی که نمی‌گذارد به آن حضرت نزدیک شویم، اعمال سوء و گناهان ماست که آن مولا را ناراحت می‌سازد در حقیقت علّت اصلی این حجاب بین ما و آن حضرت در خود ماست. معصیت خدا سبب می‌شود که دل و قلب انسان از محبت خاندان وحی خالی گردد و بُعد روحی و جسمی از آقا امام زمان (سلام خدا بر ایشان) پیش آید و اعمال شایسته ما، این اتصال روحی با امام را از بین برده و سبب دور شدن ما از آن وجود مقدس می‌گردد.

در تشرف علی بن ابراهیم بن مهزیار

امام زمان(سلام خدا بر ایشان) همین نکته را باز تذکر نموده‌اند که پسر مهزیار نقل می‌کند که پس از توسلات عدیده‌ای در یک سفر در جستجوی آن وجود مقدس به مکه مشرف می‌شود، شبی در مسجدالحرام مقابل درب کعبه شخص وارسته‌ای را می‌بیند که پس از سلام و معرفی خود، به این‌که از سوی حضرت مأمور بردن پسر مهزیار به جهت پابوسی حضرت بقیه‌الله(سلام خدا بر ایشان )است، از پسر مهزیار می‌پرسد: چه چیزی را طلب می‌کنی ای ابوالحسن؟! گفتم: امامی که محجوب و مخفی از عالم است.

گفت: او از شما پوشیده و مخفی نیست و لکن اعمال بد شما او را از شما پوشانده و مخفی ساخته است.

وقتی آن شخص پس از مقدماتی، علی بن مهزیار را خدمت حضرت صاحب‌الامر(سلام خدا بر ایشان) می‌برد حضرت در قسمتی از سخنانشان خطابه به او می‌فرماید: ای ابوالحسن شب و روز توقع و انتظار آمدن تو را داشتم، چه چیز آمدنت را نزد ما تأخیر انداخت؟! پسر مهزیار در جواب می‌گوید: ای آقای من تا الآن کسی را نیافته بودم که مرا راهنمایی کند. حضرت فرمودند: کسی را نیافتی که راهنمایت کند؟!

آنگاه با انگشتان مبارکشان بر روی زمین فشار دادند و سپس فرمودند: و لکن شما اموالتان را زیاد نمودید، ضعفاء مؤمنین را دچار حیرت ساختید و بین خود قطع رحم نمودید پس الآن برای شما چه عذری مانده است؟(۵۲)

پس مهم‌ترین عامل،که موجب ایجاد انس با مولایمان امام زمان(سلام خدا بر ایشان) و از بین رفتن موانع بهره‌مندی از فیض حضور آن حضرت می‌گردد: تقوا، پرهیزکاری و ترک محرمات و انجام واجبات الهی است.

محبت و ارتباط با امام زمان علیه السلام

امر دوّم برای نزدیک شدن به محضر مبارک امام زمان(سلام خدا بر ایشان) عشق به آن حضرت و ایجاد محبت در خود نسبت به آن مقام مقدس است. در حدیث گران‌بهایی که در مورد رابطه قلبی بین امام معصوم و شیعه، مضامین زیبایی در آن نقل گردیده است، راوی سؤال می‌کند: «آیا شما برای من دعا می‌نمایید؟ امام رضا(سلام خدا بر ایشان) می‌فرماید: آیا تو غیرازاین را گمان می‌کنی؟! راوی جواب می‌گوید: خیر و سپس حضرت می‌فرماید:

اگر خواستی که دریابی که مقام محبت من با تو و اهتمام داشتن من در امر تو چقدر است، پس به قلب خود نظر کن و ببین که در قلبت و در کارهایت چقدر به من محبت داری و به فکر من هستی؟»(۵۳)

این‌یک قاعده کلی است که هرقدر شما به شخصی نزدیک باشید و او را دوست داشته باشید او هم شمارا به همان مقدار دوست خواهد داشت لذا امام در حدیث می‌فرمایند که به خود نظر کن و آنگاه درجه محبت خویش را نسبت به ما بسنج. پس بدان به همان مقداری که تو به یاد ما هستی ما هم به یاد تو هستیم.

امام زمان بالا تر از یک دوست – ارتباط با امام زمان

گاهی می‌شود محب و عاشق، از یک دوستی عادی گام فراتر می‌گذارد به‌گونه‌ای که محبوب و معشوق را بیش از خوددوست دارد و او را باهمه دنیا عوض نمی‌کند و حاضر است جان را فدایش کند و اوامرش را بی‌چون‌وچرا، اجرا کند در این صورت مقام محبت و مودت به آخرین درجه خود می‌رسد که شاید قابل وصف نباشد، وقتی چنین حالت و رابطه‌ای بین عاشق و معشوق پدید آمد، هیچ‌چیز نمی‌تواند مانع اتصال گردد و هیچ سدی نمی‌تواند در برابر عاشق بایستد. از آن‌طرف هم وقتی محبوب این حالت محب را مشاهده می‌کند در لطف و مهرورزیدن نسبت به محب کوتاهی نمی‌کند او را در سرای خویش میهمان می‌نماید و پذیرایی و میهمان‌نوازی از او را به حد اعلی می‌رساند از او می‌خواهد که در کنارش برای همیشه بماند تا این حالت محبت و دوستی از بین نرود.

اگر این حالت علاقه با نهایت درجه‌اش در قلب و روح انسان پدید آمد که امام و آقا و مولای خود را بیش از خویش بخواهد و حاضر باشد که جان درراه او دهد و موانع دنیایی نتواند در مقابلش بایستد، البتّه از طرف آن حضرت عنایاتی که نمی‌توان مثل و مانند آن عنایات و محبت‌ها را در دنیا یافت، به او خواهد شد.

اگر دل از علائق کنده باشی     به منزل بار خود افکنده باشی

البتّه وسایل و راه‌های دیگری هم وجود دارد که می‌تواند موجب قرب و نزدیک شدن و ارتباط با امام زمان گردد که به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌گردد:

۱٫ معرفت و شناخت در حد امکان، از آن چهارده نور تابناک خصوصاً حضرت بقیه‌الله(سلام خدا بر ایشان).

۲٫ به یاد آن حضرت بودن در همه اوقات.

۳٫ انتشار دادن نام و یاد آن حضرت در بین مردم.

۴٫ عظیم شمردن نام آن وجود مقدس.

۵٫ گریه و ناله در دوری از آن امام و حزن و اندوه در غربت او.

۶٫ دعا برای تعجیل فرج در هر صبح و شام در اوقات اذان که در توقیع شریف فرمودند: و اکثروا الدعاء بتعجیل الفرج فان ذلک فرجکم «برای تعجیل ظهور زیاد دعا نمایید که همانا آن(دعا کردن) موجب گشایش در امور و رهایی شما است.»(۵۴)

۷٫ هدیه نمودن ثواب عبادات به آن حضرت .

۸٫ قرائت قرآن و عمل به آن و هدیه ختم قرآن به آن وجود مقدس و مبارک.

۹٫ توجه به خواندن زیارت عاشورا و زیارت جامعه کبیره و نماز شب که همانا استمرار بر آن‌ها،آثاری بس شگفت‌انگیز دارد.

۱۰٫ زیارت نمودن آن حضرت به ادعیه‌ای که در خصوص آن بزرگوار وارد گردیده است.

۱۱٫ انفاق مال درراه و صدقه دادن برای سلامتی و تعجیل در ظهور آن حضرت.

۱۲٫ عزاداری و گریه در مصیبت جد بزرگوارش امام حسین(سلام خدا بر ایشان) و عمه‌اش زینب(سلام خدا بر ایشان).

۱۳٫ دوست داشتن خوبان و شیعیان مخلص و محبان واقعی آن حضرت و احترام گذاشتن به آن‌ها.

۱۴٫ یاری‌رساندن به شیعیان آن حضرت و رفع مشکلات دوستان آن بزرگوار.

البتّه از این نکته نباید غافل شد که ارتباط با امام زمان(سلام خدا بر ایشان) اعم از ملاقات است و می‌تواند جلوه‌های دیگری ازجمله خواب، ارتباط قلبی و… داشته باشد.

دو پیشنهاد ساده:

قبل از اینکه بحث را به پایان برسانیم و گام آخر را باهم مرور کنیم، چند سؤال است که ذهنم را درگیر کرده. تمایل دارم با شما درمیان بگذارم! یکی اینکه خیلی از اوقات در جستجوی این هستیم که گوش شنوایی پیدا کنیم و حرف دلمان را به او بگوییم. کسی که امین باشد و به ما تسکین دهد! حرفمان را جای دیگر نبرد! راه، جلوی پایمان بگذارد و نه راه بندد! بعد اینکه هرکسی را که با آن فرد ارتباطی خوب برقرار می‌کنیم و دوستش داریم را تکریم می‌کنیم و از او التماس دعا داریم! در شب‌ها و روزهای بافضیلتی چون شب آرزوها و شب قدر و ماه محرم به او پیامک می‌دهیم و تقاضای دعا از او می‌کنیم! اما… اما از یاد امام زمان(سلام خدا بر ایشان) غافلیم! من، منکر هیچ‌کدام از دو رفتار بالا نیستم اما چه خوب است که با یک سلام… یک سلام ساده، امام عصر(سلام خدا بر ایشان) را یاد کنیم چراکه به یمن وجود اوست که روزی می‌خوریم و به جهت اوست که زمین و زمان استوار باقی‌مانده است…!(۵۵) چرا با اویی که همیشه و هرلحظه به یاد ماست، درد دل نمی‌کنیم و از او مدد نمی‌جوییم…؟!

ارتباط با امام زمان – تشرف سید بن طاووس

سید بن طاووس (اعلی‌الله‌مقامه) می‌فرماید: در سرداب مقدس سامرا حضرت بقیه‌الله(سلام خدا بر ایشان) را دیدم که روبه‌قبله نشسته­اند و باخدا این‌گونه مناجات می‌کنند: «الَّلهُمَّ إنَّ شِیعَتَنا مِنََّا خُلِقُوا مِن فاضِلِ طِینَتِنا و عُجِنُوا بِماءِ ولایَتِنَا» «یعنی شیعیان ما از ما هستند، از زیادی گل ما خلق‌شده‌اند، گلشان با آب ولایت ما عجین شده است» بعد حضرت در ادامه، جمله عجیبی فرمودند: «اللهمَّ اغفِر لَهُم مِنَ الذُّنُوبِ مَا فَعَلُوهُ اتِّکالاً عَلَى حُبِّنَا وَ وِلائِنَا یَومَ القِیامَهِ و لا تُؤاخِذهُم بِمَا اقتَرَفُوهُ مِنَ السَّیِئاتِ إکراماً لَنا وَ لا تُقاصِهِم یومَ القیامَه مُقابلَ أعدائِنا فَإن خففَت موازینهم فثَقِّلها بفاضِل حَسناتنا» «ای خالق من! شیعیان من به اتکای محبت من گناه می‌کنند، برای اینکه شیعیان مرا در آتش نسوزانی، از حسنات مهدی بردار، به­ روی حسنات آن‌ها بگذار تا دوستان من در آتش عذاب نسوزند.»(۵۶)

دل‌های ترک‌خورده تو را «آه…» کشیدند…     نزدیک منی؛ چَشم مرا دودگرفته است

سلام به دوست در هر حالی که اوست؛

خیلی وقت­ها، دنبال آدم­هایی می­گردیم که امین باشند و رازنگهدار! تا لحظه­هایی را خلوت کنیم و از راز­های زندگی­مان برایشان بازگو کنیم! با این کار هم سبُک می­شویم و هم باراهنمایی‌ها و راهکارهایی که پیش رویمان قرار می­گیرد، خوشحال می­شویم و قدردان آن شخص می­شویم…! اما غافلیم از کسی که شب و روزبه یاد ماست و برایمان دعا می­کند… اویی که مَحرمِ اسرار عالم است و مُقرَّب آستان الهی… امام زمان…

یکی از راه‌های ایجاد ارتباط با امام عصر(سلام خدا بر ایشان) که مرحوم صدرالاسلام همدانی هم به آن اشاره فرموده‌اند، راز دل گفتن با امام(سلام خدا بر ایشان) و با ایشان درد دل کردن و مناجات نمودن است. دریکی از تعالیم بسیار ناب معارف شیعه هم‌چنین آمده است که: در دوران غیبت، هرگاه برای محبی از محبین امام(سلام خدا بر ایشان) سختی و مشکلی به وجود آید، برای حلّ آن مشکل این جمله را بر زبان خود جاری کند:

«اَلمُستَغاثُ بِکَ یا صاحِبَ الزَّمان»(۵۷)

تا آستان یار… دست دعا برآر…

دعا، رشته­­ی ارتباط و نزدیک شدن به محبوب است! یکی از دعاهایی که دارای بلندترین مضامین عشق و جذبه و کشش نسبت به وجود امام زمان(سلام خدا بر ایشان) است و به همراه فرازهای بلند اعتقادی و براهین علمی برای نزدیک شدن هر چه بیشتر به سفینه­ی وجودی امام زمان(سلام خدا بر ایشان) در میان دوستداران وجود دارد، دعای عهد است. امام صادق(سلام خدا بر ایشان) برای کسی که آن را بخواند و به تعبیری در وجود خود آن مضامین را جاری سازد، می‌فرمایند که از یاران امامش در دوران ظهور خواهد بود. بنابراین ما تجدیدعهد می‌کنیم با اماممان و خود را به ایشان نزدیک می­کنیم تا آن حضرت هم در وقت موعود به فریاد ما برسند.(۵۸)     

مفضّل گوید: از امام صادق(سلام خدا بر ایشان) شنیدم که فرمودند: «هنگامی‌که گرفتاری بنی‌اسرائیل به درازا کشید و ظلم و ستم بر ایشان از هر سو باریدن گرفت، چهل روز صبح‌ها، رو به درگاه الهی آورده، ضجه و گریه آغاز نموده و به دعا قیام کردند. پس‌ازآن دریای رحمت الهی با دعای بنی‌اسرائیل به جوشش درآمد و خداوند به حضرت موسی و هارون(سلام خدا بر ایشان) وحی فرستاد که با مدد غیبی، بنی‌اسرائیل را از شر فرعون نجات بخشند و صد و هفتادسال از گرفتاری آن‌ها کاست.» سپس امام ششم(سلام خدا بر ایشان) افزودند: «شما هم اگر مانند بنی‌اسرائیل به درگاه خدا دعا کنید، خداوند فرج ما را نزدیک خواهد فرمود. اما اگر چنین نکنید، این سختی، به نهایت مدّتش خواهد رسید.»(۵۹)     

یک‌عمر دویدیم و به کویت نرسیدیم     دل از تو شکستیم ولی دل نبریدیم

مجمع نکوداشت غدیر

مطالعه بیشتر